Αύγουστος 1949
Επιστροφή στην Κρήτη
Ο Θεοδωράκης, σχεδόν ανάπηρος πια, απολύεται από τη Μακρόνησο και επιστρέφει στην Αθήνα. «Έτσι βρέθηκα ένα πρωινό μέσα στο καΐκι που θα με περνούσε απέναντι. Στάθηκα όρθιος έτσι που η πλάτη μου να σφραγίζει μια για πάντα το καταραμένο νησί. Το μέτωπο στητό προς Λαύριο. Αν και είχαμε κύμα κι έχανα την ισορροπία μου, είχα αποφασίσει να μην ξανακοιτάξω ποτέ πια το Μακρονήσι.» (Δρόμοι του Αρχάγγελου, τ. 3, σ. 170). Την επόμενη ημέρα θα φύγει για τα Χανιά για να αναρρώσει και θα γλιτώσει από τύχη μια νέα σύλληψη στο λιμάνι του Πειραιά.