Πρώτη Συμφωνία

Η Πρώτη Συμφωνία είναι σύμφωνα με τον συνθέτη η κορυφαία κατάκτηση της περιόδου. Το έργο άρχισε να σχεδιάζεται το 1947 στην Ικαρία, συνεχίστηκε το 1948-1949 στη Μακρόνησο και ολοκληρώθηκε στην Αθήνα το 1954. Αποτελείται από τρία μέρη και συνοψίζει την έως τότε διαμορφωμένη αισθητική του συνθέτη. Προσπαθεί να αποτυπώσει σε ηχητικά μεγέθη μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή που τον είχε κυριεύσει ολοκληρωτικά, τον θάνατο δύο φίλων του κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου, γενικεύοντας τον πυρήνα της προβληματικής του: οι δύο θανόντες, αν και σε αντίμαχα στρατόπεδα «γίνονταν οσιομάρτυρες της ίδιας μεγάλης ιδέας, της Ελλάδας.» Το έργο βασίζεται σε τέσσερα κύρια θέματα τα οποία ο συνθέτης ονομάζει δράμα, ελεγεία, θρήνο και ελπίδα. Ο συνθέτης σημειώνει: «η ενεργός συμμετοχή μου στα γεγονότα από την Αλβανία και εδώ, με είχε πλουτίσει με ένα ασάλευτο αίσθημα περηφάνιας, πίστης και πεποίθησης, πως οι τοτινές σχέσεις μας με την ελληνική συνείδηση της ιστορίας, μας ανύψωσαν μεμιάς, από την ταπεινή σειρά των ανυπολόγιστων, στην πρώτη έπαλξη του αγώνα για την ελευθερία του ανθρώπου. Αυτό το ισχυρό αίσθημα της υπεροχής δεν με εγκατέλειψε ούτε για μια στιγμή. [ ... ] Σήμερα ακόμη είμαι πεπεισμένος ότι δε μας λείπει παρά το θαύμα της εθνικής ενότητας για να προχωρήσουμε γρήγορα στην πρωτοπορία της ανθρωπότητας. Κι αυτό γιατί ίσως όλο αυτό το μαρτυρολόγιο που μας συνοδεύει μέσα από τους αιώνες έπλασε αυτή την πολύτιμη πνευματική, ψυχική και ηθική μονάδα: τον Έλληνα. Αυτό είναι το φόντο της Πρώτης Συμφωνίας μου.» (Το Χρέος, τόμος 2ος, σελ. 434-440).